Wywar kukurydziany: cenna pasza białkowa dla bydła i trzody
Lepsze przyrosty u tuczników i zdecydowana poprawa mleczności u krów to efekty zastosowania wywaru po przetwórstwie kukurydzy na bioetanol. Oto efekty współpracy SGGW i Bioagra w programie PASZA PRO. Czytaj w Agrokonsument.pl
Po przetworzeniu ziarna kukurydzy na bioetanol powstaje produkt uboczny. To wilgotny wywar, który chętnie wykorzystywany jest przez hodowców bydła i trzody chlewnej.
Choć wywar kukurydziany ma wiele zalet, wciąż prowadzone są próby jego doskonalenia. Tego właśnie dotyczy projekt „PASZA PRO: Technologie wykorzystania ubocznych produktów przetwórstwa płodów rolnych”. Jest on realizowany przez konsorcjum:
- Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz
- Bioagra S.A. – największego w Polsce przetwórcy kukurydzy na bioetanol (zakład Goświnowice k. Nysy).
Co to jest program PASZA PRO?
Celem projektu PASZA PRO finansowanym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest m.in. opracowanie i wdrożenie do praktyki żywienia zwierząt gospodarskich wilgotnej mieszanki paszowej wytwarzanej z produktów ubocznych pochodzących z produkcji bioetanolu. To istotny temat, wszak produkcja biopaliw jest jednym ze sposobów zagospodarowania kukurydzy, której nawyżka od zeszłego roku jest tematem będącym na ustach branży rolnej w Polsce.
Nasz kraj – niezależnie zresztą od trwającego importu i tranzytu kukurydzy z Ukrainy, jest również sporym producentem tego ziarna. To ok. 6 mln ton z nadwyżką eksportową ok. 2 mln t.
Zobaczmy zatem, co przynoszą uzyskane już wyniki doświadczeń projektu PASZA PRO. Są one bowiem obiecujące dla hodowców bydła i świń.
Wywar, źródło białka i energii
Suszony wywar znany jest jako tzw. DDGS. To cenna i poszukiwana pasza stosowana w żywieniu wielu gatunków zwierząt. Równie wartościowy jest jednak wywar wilgotny, w którym zawartość suchej masy wynosi około 40%.
Mieszanina wilgotnego wywaru kukurydzianego z syropem oraz frakcją ziarna kukurydzy niewykorzystaną w fermentacji, pozwalają uzyskać paszę o wysokiej zawartości:
- białka;
- tłuszczu;
- łatwostrawnych węglowodanów.
Może to być zatem dobre źródło białka i energii w dawkach dla krów mlecznych i opasów, ale również świń żywionych w systemach na mokro.
Warto zaznaczyć, że dużą zaletą formy białka tej paszy jest jego stopniowy rozkład podczas trawienia. To niezwykle istotne w żywieniu krów mlecznych czy opasów. W żwaczu ulega strawieniu ok. połowa białka wywaru, a reszta bardzo dobrze wchłaniania jest w jelicie cienkim bydła.
Wilgotny wywar może być wprowadzany jako składnik dawki pokarmowej w postaci świeżej lub zakiszonej.
Konferencja „O-Polski Rynek Rzepaku i Zbóż”: Ukraina, zboża, WPR
Tucz trzody: lepsze przyrosty na wywarze
Jakie konkretne wyniki utrzymano w zastosowaniu kiszonego wywaru w żywieniu tuczników na mokro w programie PASZA PRO? W grupie kontrolnej komponent płynny paszy stanowiła woda. Na na suchą masę składały się:
- śruty zbożowe – jęczmienna, pszenżytnia i żytnia;
- śruty poekstrakcyjne – sojowa i rzepakowa;
- mieszanka witaminowo mineralna.
W grupach doświadczalnych do dawek wprowadzano kiszony wywar kukurydziany w ilości 10 lub 15% w suchej masie dawki. Tak zastępowano część zbóż i śrut poekstrakcyjnych.
Zastosowanie kiszonego wilgotnego wywaru kukurydzianego w ilości 10% wpłynęło znacząco na poprawę przyrostów tuczników. W grupie otrzymującej 15% wywaru w suchej masie dawki wyniki produkcyjne były zbliżone do wyników w grupie kontrolnej.
Co równie istotne, użycie wywaru nie miało negatywnego wpływu na wyniki oceny tuszy oraz jakość mięsa.
Rolnictwo węglowe: Väderstad Components zwiększa moce produkcyjne
Bydło mleczne: poprawa mleczności dzięki wywarowi
Bardzo dobre wyniki uzyskano także w doświadczeniach z bydłem, gdzie kiszony wywar częściowo zastępował kiszonkę z kukurydzy.
Podstawowa grupa kontrolna krów mlecznych otrzymywała wyłącznie paszę składającą się z kiszonki kukurydzianej, kiszonki z traw i paszy treściwej. Do wyników mleczności tej grupy odnoszono efekty karmienia dwóch innych grup krów, gdzie 30 lub 60% suchej masy kiszonki z kukurydzy zastępowano kiszonym wilgotnym wywarem kukurydzianym.
W doświadczeniach programu PASZA PRO okazało się, że:
- krowy mleczne karmione z 30% zastąpieniem suchej masy kiszonki z kukurydzy kiszonym wywarem uzyskiwały ok. 16% wyższą mleczność;
- grupa krów, której pasza zawierała 60% wywaru kiszonego dawała aż o 25% więcej mleka.
W grupach otrzymujących kiszony wywar następował wzrost zawartości białka w mleku, natomiast zmniejszenie zawartości tłuszczu. Nie stwierdzono negatywnego wpływu zastosowanego wywaru na zdrowie krów.
Dodajmy, że doświadczenie trwało 3 miesiące i prowadzono je na krowach będących w początkowym i szczytowym okresie laktacji w gospodarstwie będącym pod kontrolą PFHBiPM.
Zwierzęta dobierano według analogów: dzień laktacji, kolejność laktacji, wydajność mleczna.
Badania nad konserwacją mieszaniny wilgotnego wywaru
Jednorazowy zakup większej ilości wilgotnego wywaru wymaga jego konserwacji. Najtańszą i najzdrowszą dla zwierząt gospodarskich jest jego zakiszanie. Dlatego w ramach projektu PASZA PRO naukowcy z SGGW oceniali łatwość konserwacji wywaru poprzez kiszenie i jakość tak uzyskanej paszy.
Badania miały służyć opracowaniu optymalnej metody utrwalania, pozwalającej uzyskać paszę o najwyższej jakości i wartości pokarmowej. Wyniki badań wykazały, że:
- mieszanina wilgotnego wywaru kukurydzianego jest materiałem łatwo kiszącym się, nawet bez dodatków kiszonkarskich;
- wszystkie warianty kiszonek były dobrej jakości i miały zbliżone pH;
- uzyskane kiszonki charakteryzowały się wysoką zawartością białka ogólnego w kg suchej masy;
- kiszonki zawierały wysoką zawartość tłuszczu oraz łatwo strawnych węglowodanów.
Jak więc widać, wywar gorzelniczy po przetworzeniu kukurydzy na bioetanol jest bardzo wartościowym produktem – i to wcale nie ubocznym. Stanowi bowiem doskonałą paszę zarówno w formie bezpośrednio uzyskanej po procesie gorzelniczym, jak i po zakiszaniu.
Adam Stępień, Krajowa Izba Biopaliw
Więcej o projekcie i wynikach przeprowadzonych doświadczeń na stronie www.paszapro.pl
