Szkody łowieckie: czy zaorać zniszczoną uprawę i co z kosztami?
Jak szacować uprawę całkowicie zniszczoną przez zwierzynę leśną? Czy odszkodowanie trzeba pomniejszyć o nieponiesione koszty zbioru? Wojciech Lignowski, prawnik Wielkopolskiej Izby Rolniczej na łamach Agro&Konsument przedstawia informację na bazie Prawa łowieckiego i rozporządzenia ministerstwa zdrowia.
Szkody łowieckie to szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny. Zalicza się do nich szkody wyrządzone przy wykonywaniu polowania.
Podmiotem obowiązanym do wynagradzania tych szkód jest zarządca obwodu łowieckiego lub jego dzierżawca (koło łowieckie).
Minister Środowiska w rozporządzeniu z 2019 r. uregulował szczegółowe warunki szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych. Rozporządzenie to zastąpiło wcześniejsze rozporządzenie z 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych.
Warto wspomnieć o tym uchylonym rozporządzeniu. Zdaje się ono mieć wciąż decydujący wpływ na praktykę szacujących szkody.
Szkoda całkowita
Używane określenie szkody całkowitej oznacza taką szkodę w danej uprawie, gdzie skala wyrządzonych zniszczeń przemawia za jej likwidacją poprzez zaoranie. W „starym”, jak i w aktualnym rozporządzeniu ministra środowiska o szkodzie całkowitej jest mowa o tym w paragrafie 5. Brzmi on: przy ostatecznym szacowaniu szkody w uprawach wymagających zaorania odszkodowanie ustala się jako odpowiedni procent pełnego odszkodowania w zależności od daty powstania szkody.
W poprzednim rozporządzeniu Minister Środowiska w par. 5 ustalał 4 okresy powstawania szkód wymagających zaorania do 15 kwietnia. Dalsze terminy: od 16 kwietnia do 20 maja oraz od 21 maja do 10 czerwca i od 11 czerwca.
Przyporządkowywał im odpowiedni procent należnego odszkodowania (odpowiednio 25, 40, 60 i 85%). Obliczenie odszkodowania określał par. 4 ust. 7. Nakazuje, by wysokość odszkodowania pomniejszano odpowiednio o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania.
Obecnie obowiązujące rozporządzenie z 2019 r. Określa ono w par. 5 następujące wartości odszkodowania:
- do 30 kwietnia – w wysokości 30%;
- od 1 maja do 25 maja – w wysokości 50%;
- po 25 maja – w wysokości 85%
kwoty obliczonej w sposób określony w par. 3 ust. 14. Tu jest zastrzeżenie, że za plon z 1 ha przyjmuje się średni plon obliczony dla danego województwa. Podstawą są dane zawarte w trzech rocznikach statystycznych „Wyniki produkcji roślinnej” opublikowanych na stronie Głównego Urzędu Statystycznego.
Wspomniany par. 3 ust. 14 określa, że odszkodowanie oblicza się poprzez pomnożenie obszaru uprawy, która została uszkodzona, i procentu jej zniszczenia (powierzchnia zredukowana). Tak ustaloną powierzchnię zredukowaną mnoży się przez plon z 1 ha (rozmiar szkody). Otrzymaną wartość należy pomnożyć przez wartość danego płodu rolnego przez jego cenę skupu w regionie powstania szkody. Jeżeli skup nie jest prowadzony – przez wartość wyrażoną przez jego cenę rynkową z dnia szacowania ostatecznego szkody w regionie jej powstania.
Koszty zbioru, transportu i przechowywania
Przepisy milczą o nieponiesionych kosztach zbioru, transportu i przechowywania. Milczą o czynniku, który miałby obniżać wyliczone odszkodowanie.
Obecne rozporządzenie przewiduje, że przy pozostałych szkodach łowieckich, tj. niewymagających zaorania, obniża się odszkodowanie o te koszty, których rolnik nie poniósł. Wynika to dopiero z przepisu par. 3 ust. 19, do którego nie odsyła przepis par. 5 mówiący o szkodach całkowitych.
Opr. na podstawie artykułu „Nieponiesione koszty zbioru przy szkodzie do zaorania” autorstwa mec. Wojciecha Lignowskiego, Wielkopolska Izba Rolnicza
Droga konieczna: co musisz o niej wiedzieć?
Ile kosztuje przekazanie gospodarstwa rolnego?
Ulga w podatku rolnym na silos.
Jak rozwiązać umowę z doradcą rolnym?
Artykuł nie stanowi porady prawnej – swój przypadek skonsultuj ze specjalistą.
