Współwłaścicielowi gospodarstwa nie zawsze przysługuje prawo pierwokupu
Czy współwłaściciel ma prawo pierwokupu działki rolnej? A może ten drugi współwłaściciel ma prawo o pełnym decydowaniu swą nieruchomością? Redakcja Agrokonsument.pl przedstawia przypadek z Dolnośląskiego.
Prawo chroni integralność gospodarstwa prowadzonego przez jednego ze współwłaścicieli na nieruchomości, w której sprzedawane są udziały innego współwłaściciela. Artykuł 166 k.c. ogranicza możliwość dysponowania prawem własności udziału w nieruchomości rolnej w postaci prawa pierwokupu, stanowiąc wyjątek od art. 198 k.c., zgodnie z którym każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych.
Nieruchomość rolna objęta prawem pierwokupu może zostać sprzedana osobie trzeciej tylko warunkowo. Uprawniony nie może skorzystać z prawa pierwokupu, gdyż w przeciwnym razie umowa taka jest nieważna. Nie jest to jednak ograniczenie absolutne.
Producent zbóż o Riela Polska: dobra jakość za rozsądną cenę
Pierwokup tylko dla użytkujących
Norma art. 166 k.c. wymaga, aby w momencie sprzedaży udziału współwłaściciel roszczący sobie prawo pierwokupu faktycznie na spornej nieruchomości prowadził działalność rolniczą w chwili sprzedaży. Samo posiadanie prawa do udziałów (niezależnie od sposobu nabycia praw współwłaścicielskich) nie powoduje jeszcze powstania po stronie współwłaściciela prawa pierwokupu.
Istnienie współwłasności nie oznacza bowiem, że każdy ze współwłaścicieli prowadzi gospodarstwo na objętej współwłasnością nieruchomości.
Możliwa jest sytuacja, że nieruchomość pozostaje w wyłącznym władztwie jednego ze współwłaścicieli i tylko on prowadzi gospodarstwo rolne. Pozostałym zaś przysługiwać mogą roszczenia z art. 206 k.c. i 207 k.c., czyli dopuszczenie do współposiadania i czerpania korzyści z rzeczy wspólnej. Sam fakt dziedziczenia oznacza nabycie praw do spadku (w tym gospodarstwa).
Nie oznacza jednak, że spadkobierca już z racji dziedziczenia musi być uznany za prowadzącego gospodarstwo. Dlatego też Czytelnik, z uwagi na nieprowadzenie działalności rolniczej na gruncie, którego jest współwłaścicielem, nie będzie mógł domagać się unieważnienia umowy sprzedaży.
Prowadzenie działalności rolniczej na gruncie
Aby nie być zaskoczonym, że współwłaściciel bez porozumienia z nami sprzedaje udział w nieruchomości rolnej osobie „obcej”, trzeba gruntem się zajmować, a nie tylko interesować. Nie jest konieczna osobista uprawa.
Pojęcie „prowadzenia działalności rolniczej na gruncie” rozumiane jest szeroko.
Obejmuje nie tylko sytuacje, w których współwłaściciele wspólnie prowadzą gospodarstwo na wspólnej nieruchomości, ale także prowadzenie na wspólnym gruncie gospodarstwa przez jednego ze współwłaścicieli, który w wyniku uzgodnienia zarządza całą nieruchomością oraz prowadzenie odrębnego gospodarstwa na części gruntu wydzielonej w ramach podziału do korzystania lub w wyniku nieformalnego zniesienia współwłasności.
Paliwo rolnicze w Polsce: zobacz, jak opiniowały to organizacje rolnicze.
Wyłudzenia VAT na pasze, paliwo, stal.
Adw. Łukasz Opaliński
Artykuł nie stanowi porady prawnej – swój przypadek skonsultuj ze specjalistą.
