Systemy żywnościowe ONZ: rola dla polskiego rolnictwa
Ustalenia Szczytu ds. Systemów Żywnościowych Organizacji Narodów Zjednoczonych dla bezpieczeństwa żywnościowego nabierają obecnie głębszego znaczenia. Zwłaszcza, gdy trwa wojna na Ukrainie. Warto więc przypomnieć główne wydarzenia i procesy, zainicjowane przez ONZ, pisze Mateusz Ciasnocha na łamach Agrokonsument.pl
Szczyt Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. Systemów Żywnościowych (UN FSS) powołany do życia został przez Sekretarza Generalnego ONZ, António Guterres.
Działanie to ma doprowadzić do osiągnięcia 17 celów Zrównoważonego Rozwoju (SGDs) najpóźniej do roku 2030.
Chodzi o przyspieszenie dialogu oraz działań na temat transformacji systemów żywnościowych w sposób spójny z trzema osiami procesu:
- zapewnienia żywności dla każdego dla zdrowia i dobrego samopoczucia,
- produkcji żywności w harmonii z naturą,
- zapewnienia dobrobytu.
Tego rodzaju działania nabierają wyjątkowej wymowy, zwłaszcza gdy Rosja celowo wyniszcza potencjał eksportowo-żywnościowy Ukrainy.
Rolnictwo węglowe: net-zero, czyli co ma rolnik do gospodarki CO2
FAO i action tracs UN
Za organizację działań w ramach Szczytu ds. Systemów Żywnościowych (UN FSS) odpowiadała Agnes Kalibata – specjalna wysłannik Sekretarza Generalnego. Wspierał ją zespół składający się z licznych agend ONZ, zwłaszcza FAO, IFAD i WFP.
Działania skoncentrowane były w pięciu obszarach połączonych ze sobą. To tzw. action tracs:
- AT1 – zapewnienie dostępu do bezpiecznej i zdrowej żywności dla wszystkich,
- AT2 – zmiana na zrównoważone nawyki konsumpcyjne,
- AT3 – rozwój produkcji pozytywnej naturalnie,
- AT4 – rozwój sprawiedliwych modelów życia,
- AT5 – zbudowanie odporności w miejscach wystawionych na ryzyko i stres.
Osiągnięcie wspomnianych celów Szczytu odbyło się poprzez mobilizację najróżniejszych grup społecznych – w tym również rolników. Pomogły dialogi narodowe i niezależne.
Każdy kraj świata został zaproszony przez Organizację Narodów Zjednoczonych do zorganizowania dialogu narodowego. Także w Polsce również taki dialog miał miejsce – a organizacje branżowe i wszyscy zainteresowani mogli zorganizować dialogi niezależne.
Konkluzje z każdego z dialogów zostały przekazane do organizatorów w formie specjalnej ankiety, która podlegała dalszej analizie.
Zdrowie gleby i dożywianie w szkołach
Pierwsze inicjatywy omówiono na spotkaniu, które miało miejsce 26-28 lipca 2021 w roku. Odbyło się ono w formule hybrydowej z około 500 osobami, które przyjechały do Rzymu i setkami uczestników uczestniczącymi on-line.
Celem wszystkich wypisanych do tej pory działań było zachęcenie państw do stworzenia jak najbardziej ambitnych ścieżek rozwoju narodowego w celu transformacji systemów żywnościowych w ramach Agendy 2030. Polska również taką ścieżkę utworzyła i przedstawiła.
Drugim najważniejszym celem procesu Szczytu było zidentyfikowanie i powołanie do życia tak zwanych koalicji. Przykładami są koalicje na rzecz:
- Dożywiania w szkołach – do której przystąpiła Polska czy
- Zdrowia gleby – tu dołączyło the European Carbon Farmers.
Prezentacja planów miała miejsce 23 i 24 września 2021 roku w formule on-line. Głowy państw zaprezentowały najważniejsze założenia każdej ze ścieżek narodowych, a różne grupy interesariuszy – w tym rolnicy – przestawili pozycje dotyczące ich branż.
Co najważniejsze, Szczyt Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Systemów Żywnościowych, który sam w sobie był procesem, rozpoczął pewien większy proces na rzecz transformacji systemów żywnościowych na całym świecie. Jak się później okazało, działania tego typu były wprost prorocze, wyprzedzając kryzys w bezpieczeństwie żywności, wywołany agresją Rosji na Ukrainie.
