Kontrahent nie płaci: wstrzymać dostawy kukurydzy i bać się kar?

Zawarłem z przedsiębiorstwem skupowym umowę sprzedaży ziarna kukurydzy. Dostarczyłem połowę, a firma nie płaci. Czy mam wstrzymać dostawy? Boję się kar umownych i odzyskania pieniędzy w ogóle – pyta rolnik redakcję Agrokonsument.pl

Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do jej wykonania.

W razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu można odstąpić od umowy.

Strona może również – bez wyznaczenia terminu dodatkowego lub też po jego bezskutecznym upływie – żądać wykonania zobowiązania. Także naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

Co, jeśli jedna ze stron dopuszcza się opóźnienia tylko co do części świadczenia? Wtedy uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługujące drugiej stronie ogranicza się, według jej wyboru, albo do tej części, albo do całej reszty niespełnionego świadczenia.

Opłata adiacencka: dodatkowy podatek za podział nieruchomości

Odstąpienie od umowy

Rolnik może także odstąpić od umowy w całości. Stosuje się to wtedy, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce.

Natomiast art. 476 kc nazywa wyraźnie zwłoką to, jeśli:

• dłużnik dopuszcza nie spełnia świadczenia w terminie;
• jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela.

Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

VAT, skarbówka, zachowek i dziedziczenie: uniknij kłopotów w sukcesji majątku gospodarstwa i firmy cz. 3

Wyznaczenie dodatkowego terminu

W naszej sytuacji, rolnik powinien dostarczać dalszej partii kukurydzy. Musi wyznaczyć przedsiębiorcy, najlepiej na piśmie, dodatkowy termin na zapłatę zaległej należności z tytułu dostarczonej kukurydzy. Przykładowo, w terminie 7 dni od otrzymania takiego pisma, pod rygorem odstąpienia od umowy.

Zastrzeżenie takiego rygoru jest niezwykle istotne z punktu widzenia przepisów Kodeksu cywilnego. Jeżeli w wyznaczonym terminie kontrahent nie zapłaci, rolnik powinien wysłać kolejne pismo, tym razem już z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy.

W takiej sytuacji może sprzedać swoją kukurydzę gdzie indziej, a od niesolidnego kontrahenta domagać się egzekucji zaległej należności na drodze sądowej. Powyższe zasady odstąpienia dotyczą zarówno sytuacji, w których rolnicy zawarli typowe umowy „sprzedaży” plonów, jak i umowy „kontraktacji”. W każdym jednak przypadku należy przeczytać w umowie, czy nie zawiera ona szczególnej procedury w tym zakresie.

Są pieniądze na BHP w rolnictwie: pożyczka AGRO

Brak podstaw do zapłaty kar umownych

Po stronie przedsiębiorcy nie powstanie roszczenie o zapłatę kary umownej, o ile rolnik w odpowiednim terminie udzieli mu dodatkowego terminu do zapłaty i jednocześnie wstrzyma się z dostarczeniem dalszej części ziarna kukurydzy.

Jeżeli zatem rolnik ma podstawy do wstrzymania się z dostawą ziarna, a następnie skutecznie odstąpi od umowy, to:

• po pierwsze – wygasną istotne zobowiązania między nim a skupem i przekształcą się w obowiązek zwrotu świadczeń wzajemnych;
• po drugie – nie powstanie roszczenie przedsiębiorcy skupowego o zapłatę kary umownej z powodu niespełnienia dalszych dostaw kukurydzy, czyli tzw. świadczenia niepieniężnego, wzajemnego, z którym rolnik się wstrzymał.

adw. Łukasz Opaliński

Artykuł nie stanowi porady prawnej – swój przypadek skonsultuj ze specjalistą.

Väderstad wprowadza płynny nawóz do siewnika punktowego Tempo