Przedłużenie umowy dzierżawy: na łasce podmiotu publicznego
Wielu rolników martwi się, czy uda się przedłużyć obowiązującą umowę dzierżawy gruntu rolnego zawartą czy to z gminą, parkiem narodowym, czy inną instytucją publiczną. Bez konieczności organizowania przetargu. Przetarg oznacza niepewność. I zwykle wyższy czynsz. Czytaj w Agrokonsument.pl
Podmiot publiczny, jak każdy właściciel, ma swobodę w gospodarowaniu należącymi do niego gruntami. Oznacza to, że może podejmować suwerenne decyzje co do obowiązującej z rolnikiem umowy dzierżawy.
Może ją przedłużyć bez konieczności przeprowadzenia przetargu.
Z drugiej strony wcale nie musi tego robić.
Wszystko zależy od tego, jakie plany ma organ decyzyjny danego podmiotu, np. wójt. Jest to bardzo podobna sytuacja, w jakiej znajdują się dzierżawcy ziemi z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa też nie ma obowiązku przedłużania umów w trybie bezprzetargowym, ale może to robić.
Zasada prawidłowej gospodarki
Czynności związane z wydzierżawianiem i wynajmowaniem gruntów podmiotów publicznych muszą być powiązane z zasadą prawidłowej gospodarki.
Organy wykonawcze nie mogą zapominać o konieczności realizacji poszczególnych zadań publicznych, ale z drugiej strony podejmowane działania muszą być opłacalne pod względem finansowym. Nie można wymusić na gminie, parku narodowym czy innym podmiocie, żeby przedłużono konkretną umowę dzierżawy.
- Mamy więc słuszny interes rolnika, który chce gospodarować na gruncie, czyli produkować i zarabiać.
- Mamy też np. gminę, której interesy mogą być z takim rolnikiem nie po drodze.
Innymi słowy, gmina kieruje się zupełnie innymi kryteriami, niżby rolnik sobie to wyobrażał. Gmina patrzy na swój budżet, na swój rachunek ekonomiczny. Bardzo często opłaca się jej zorganizować nowy przetarg na dzierżawę, niż przedłużać istniejącą umowę, nawet za większy czynsz bazujący na wzroście inflacji.
W takim przetargu może uzyskać jeszcze większe sumy niż rynkowe. W przypadku parków narodowych interes ekonomiczny ma znaczenie, ale ważniejsze są inne cele, np. prowadzenie działań ochronnych w ekosystemach. Tylko i włącznie to powinno determinować podjęcie decyzji co do przyszłości dzierżawy.
Podstawa prawna przy dzierżawie
Aby w ogóle można było dyskutować na temat bezprzetargowego przedłużenia umowy, rolnik musi złożyć do wybranej instytucji wniosek.
Niekiedy w umowach taka procedura jest określona i trzeba się do niej dostosować. W wielu przypadkach jednak to nie jest zapisane i należy polegać na regułach ustawowych.
Są one dość ogólne.
Przykładowo, w art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, że zawarcie umów użytkowania, najmu lub dzierżawy gruntów publicznych (w tym gruntów gminnych) na czas oznaczony dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony – następuje w drodze przetargu.
Odpowiednia rada (rada gminy, rada powiatu) lub sejmik województwa, a przy gruntach państwowych – wojewoda mogą wyrazić zgodę na odstąpienie od przetargowego trybu zawarcia tych umów. Wynika z tego, że:
- wójt/ burmistrz/prezydent miasta – może z własnej woli (bez zgody rady gminy) zawrzeć w trybie bezprzetargowym umowę dzierżawy na czas oznaczony do trzech lat;
- za zgodą rady gminy wójt/burmistrz/prezydent miasta może zawrzeć umowę dzierżawy gruntu gminnego na okres dłuższy niż trzy lata lub też na czas nieoznaczony.
W przypadku parków narodowych sprawa jest dużo bardziej skomplikowana.
W art. 10b ustawy o ochronie przyrody jest wyraźnie napisane, w jakich tylko przypadkach jest dopuszczalne przedłużenie umowy w trybie bezprzetargowym i takich sytuacji jest bardzo mało. Ma to miejsce tylko w przypadku użyczenia nieruchomości. Zasadą jest, niestety, postępowanie przetargowe.
https://agrokonsument.pl/moja-strategia-sprawdza-sie-od-lat-dr-inz-jozef-sliwa-rolnicze-zaklady-produkcyjno-doswiadczalne-inwestrol-iz/
Odwołanie nie przysługuje
Trzeba pamiętać, że nie ma żadnej procedury odwoławczej od negatywnej decyzji o niewyrażeniu zgody na bezprzetargowe przedłużenie umowy dzierżawy. Pozostają tylko prośby i apele.
