Pozarolnicza działalność gospodarcza: zbieg ubezpieczenia KRUS i ZUS
Czy prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń w ZUS? A może można pozostać w KRUS? Na pytanie odpowiada Anna Kwiecień z Tax Advisors Group. Czytaj w Agrokonsument.pl
ZUS zainteresuje się rolnikiem, gdy ten, oprócz działalności rolniczej, prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Może być to np. świadczenie usług własnym sprzętem rolniczym – odśnieżanie jezdni czy też rekultywacja terenów zieleni itp.
Co zrobić, aby pozostać w KRUS?
Nie każdy rolnik lub domownik, który rozpocznie pozarolniczą działalność jest od razu objęty ubezpieczeniem w ZUS.
Rolnik (lub domownik), który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, może nadal podlegać pod KRUS, jeżeli:
- podlegał ubezpieczeniu w KRUS w pełnym zakresie nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego;
- złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy jej prowadzeniu;
- nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym (nie ma zawartej umowy o pracę);
- nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza określonej kwoty granicznej. O ile taka działalność była prowadzona. Za 2021 r. to kwota 3604 zł.
Rozpoczęcie działalności rolniczej a KRUS
Zgodnie z przepisami KRUS, za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje się także:
- wznowienie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, której prowadzenie okresowo zawieszono;
- zmianę rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD);
- działalność gospodarczą prowadzoną na terytorium Polski przez osoby fizyczne na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.
Uwaga na obowiązki informacyjne
Jednym z warunków, które rolnik powinien spełnić, jeżeli chce nadal opłacać składki KRUS jest dopełnienie tzw. obowiązków informacyjnych.
Do KRUS trzeba złożyć oświadczenie o nieprzekroczeniu kwoty granicznej podatku dochodowego od przychodów z działalności gospodarczej. Dokument ten składa się do 31 maja.
Trzeba pamiętać o tej dacie co roku, w kolejnych latach prowadzenia działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu takiej działalności.
Jest też wymóg, że oświadczenie o nieprzekroczeniu kwoty granicznej podatku dochodowego od przychodów z działalności gospodarczej składa się w ciągu 14 dni od dnia:
- rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli w minionym roku rolnik prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą;
- wznowienia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, której prowadzenie rolnik zawiesił na jakiś czas, jeżeli w minionym roku prowadził taką działalność;
- dokonania zmiany rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności, jeżeli w minionym roku prowadził taką działalność.
W przypadku rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej przez rolnika, ma on 14 dni na złożenie oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS. Rolnik ma również 14 dni, aby zgłosić w KRUS wszystkie okoliczności mające wpływ na podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników i zmianę tych okoliczności.
Niedochowanie terminów może pozbawić rolnika prawa do ubezpieczeń w KRUS.
W takim przypadku rolnik może złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Musi jednak udowodnić, że opóźnienie nastąpiło np. z przyczyn losowych.
Wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej – składka KRUS
Prowadząc dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą, rolnik będzie zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Wysokość składki? Podwójna!
Pozostałe składki KRUS na ubezpieczenia:
- wypadkowe;
- chorobowe;
- macierzyńskie;
będą opłacane w pojedynczej wysokości. Tak samo, jak dla osób nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej.
Podsumowanie
Rolnik, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, może pozostać przy ubezpieczeniu w KRUS. Warunek: musi dopilnować formalności. Z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności będzie zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnej wysokości.
Brak spełnienia wszystkich przesłanek spowoduje natomiast po stronie rolnika obowiązek rejestracji do ubezpieczeń w ZUS.
Anna Kwiecień
Starszy konsultant podatkowy Tax Advisors Group Sp. z o. o.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.2021.266 t.j.) Stan prawny na 01.04.2022 r.
Artykuł nie stanowi porady prawnej – swój przypadek skonsultuj ze specjalistą.
