Status rolnika ryczałtowego a faktury VAT
Opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Są jednak zwolnienia z podatku, w tym dla rolników ryczałtowych. Czy na nich spoczywa obowiązek wystawiania faktur? Kto jest rolnikiem ryczałtowym?
Dostawa produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego jest zwolniona z VAT. Mówi o tym art. 43 ust. 3 ustawy o VAT.
Brzmi to tak:
Rolnikiem ryczałtowym jest rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3.
Wyjątek stanowi rolnik zobowiązany na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych spoczywa na podmiotach, których przychód w roku podatkowym przekroczył kwotę 2 mln euro.
Jeżeli zatem rolnik ryczałtowy osiągnął przychód przekraczający tę kwotę, wówczas traci on status rolnika ryczałtowego i tym samym nie może dalej korzystać ze zwolnienia z VAT.
Z powyższej definicji wynika zatem, że aby uznać kogoś za rolnika ryczałtowego, musi on łącznie spełniać następujące warunki:
- dokonywać dostawy produktów rolnych lub świadczyć usługi rolnicze;
- korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT;
- nie być obowiązanym, na podstawie ustawy o rachunkowości, do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Produkty rolne, usługi rolnicze
Przez produkty rolne rozumie się towary pochodzące z własnej działalności rolniczej rolnika ryczałtowego. Natomiast usługami rolniczymi są:
- usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem usług weterynaryjnych;
- usługi związane z leśnictwem, z wyłączeniem patrolowania lasów wykonywanego na zlecenie przez jednostki inne niż leśne;
- usługi wspomagające rybactwo, z wyłączeniem usług związanych z rybołówstwem morskim;
- wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń rolniczych.
Rolnik ryczałtowy, a obowiązki VAT
Rolnik ryczałtowy nie musi się fatygować do urzędu skarbowego. Jest bowiem ustawowo zwolniony z obowiązku rejestrowania się jako czynny podatnik VAT u fiskusa.
Korzystający ze zwolnienia rolnik ryczałtowy nie ma obowiązku wystawiania faktur za wykonywane czynności. Dlatego nie ma on obowiązku prowadzenia ewidencji.
Jeżeli podmiot nie jest czynnym podatnikiem VAT, nie przysługuje mu prawo do zwrotu tego podatku. Jednak w pewnych przypadkach korzystającemu ze zwolnienia rolnikowi ryczałtowemu przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych podatkiem VAT.
Możliwość ta stanowi pewnego rodzaju rekompensatę dla rolnika wynikającą z faktu, że nie może on dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupów towarów lub usług wykorzystywanych w związku z prowadzoną działalnością.
W sytuacji, gdy rolnik ryczałtowy, korzystający ze zwolnienia, dokonuje dostawy towarów lub świadczy usługi na rzecz czynnego podatnika, wtedy to nabywca tych usług/towarów jest obowiązany do wystawienia faktury VAT RR.
- Faktura ta powinna zawierać m.in.:
- imię i nazwisko dostawcy oraz nabywcy,
- NIP lub PESEL dostawy oraz nabywcy,
- cenę oraz kwotę i stawkę zryczałtowanego podatku.
Dodatkowo faktura ta powinna zawierać oświadczenie dostawcy o treści:
„Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Podsumowując, jeżeli rolnik posiada status rolnika ryczałtowego, wówczas w zakresie prowadzonej działalności rolniczej, wówczas zwolniony jest z obowiązku:
- wystawienia faktur;
- rejestrowania się jako czynny podatnik VAT;
- prowadzenia ewidencji;
- w określonych sytuacjach przysługuje mu zryczałtowany zwrot podatku VAT, a obowiązek wystawienia faktury spoczywa na nabywcy.
Artykuł powstał w kancelarii Tax Advisers Group, obecnie Kraftax
Artykuł nie stanowi porady prawnej – swój przypadek skonsultuj ze specjalistą.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.).
