Kolejne lata pokazują, jak bardzo niestabilny staje się klimat – także w Polsce. To nie tylko ostre susze czy afrykańskie upały. To coraz trudniejsze do przewidzenia fale opadów przeszkadzających w prowadzeniu prac żniwnych. W 2024 r. mieliśmy też wyjątkową sytuację nałożenia się żniw małych i dużych, w związku z nietypowym przebiegiem pogody – a przez to wegetacji.
Tego rodzaju argumenty przemawiają zatem do wielu producentów rolnych, aby wyposażyć się we własny kombajn. W tym używany – sprowadzany zza granicy.
Jakie obowiązki ciążą na nabywcy takiej maszyny, który jest rolnikiem zarejestrowanym na potrzeby VAT?
Zwolnienie w podatku od nieruchomości: czy rolnik może z niego skorzystać?
Organy podatkowe w swoich stanowiskach twierdzą, że z tytułu nabycia kombajnu na nabywcy ciążą bowiem szczególne obowiązki wynikające z ustawy o VAT.
W uproszczeniu, jeśli sprzedawca jest firmą, czyli podatkiem VAT w innym kraju UE, nie korzysta ze zwolnienia ani nie zastosował procedury VAT marży, to rzutuje to na polskiego podatnika. Musi on rozliczyć wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT).
Dla rolnika będącego podatnikiem VAT oznacza to, że powinien się zarejestrować przed dokonaniem transakcji jako podatnik VAT UE. To spowoduje, że unijny sprzedawca będzie miał prawo do zastosowania stawki 0%.
W takim przypadku, polski nabywca rozlicza WNT w JPK, a także składa informacją podsumowującą VAT-UE do 25. dnia następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji.
I to jest najprostsze rozwiązanie.
Niestety, polski fiskus potrafi sprawę skomplikować.
Przykład: Polski rolnik w 2023 r. kupił od szwedzkiego podatnika VAT używany kombajn zbożowy wraz z częściami zamiennymi. Wprowadził go do ewidencji środków trwałych u siebie, będąc również płatnikiem VAT. Kombajn miał służyć zbieraniu płodów rolnych tylko z własnego gospodarstwa. Z zapytaniem o procedurę podatkową nasz bohater wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Teoretycznie podatnik VAT powinien transakcję uznać za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Niestety, w interpretacji z 13.12.2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.548.2023.1.RM), zdaniem organu podatkowego – należy rozważyć również, czy nabycie kombajnu nie stanowi nabycia „środka transportu”.
Fiskus stwierdził bowiem, że elementem przesądzającym o uznaniu danej maszyny, urządzenia czy pojazdu za środek transportu jest jej przeznaczenie, tzn. przewóz osób lub rzeczy z miejsca na miejsce. Organ wskazał, że pomimo przeznaczenia kombajnu jest do zbioru ziarna to: „jednak realizuje on również funkcję transportu rzeczy (zboża) z jednego miejsca na drugie. Kombajn zbożowy posiada zbiornik na zboże, który po jego zapełnieniu może zostać opróżniony. Zatem zboże, które znajduje się w tym zbiorniku jest – przez jakiś czas – transportowane przez kombajn. Nie ma przy tym ma znaczenia, czy kombajn transportuje zboże na krótkim czy długim dystansie. Jedynym warunkiem jest to, że kombajn może być przeznaczony do przewozu zboża. W związku z tym, kombajn powinien być postrzegany jako pojazd zaprojektowany i faktycznie nadający się do transportu rzeczy (zboża).”
Z interpretacją organu jednak ciężko się zgodzić.
Wiadomo bowiem, że kombajn służy do zbioru ziarna, a nie do jego transportu.
Dlaczego dzierżawa ziemi rolnej wciąż przeszkadza rządom RP?
Co by było, gdyby uznać na gruncie podatku VAT, że kombajn stanowi „środek transportu”? To niekorzystne rozwiązanie!
Niesie ono ze sobą dodatkowe obowiązki w przypadku nabycia takiej maszyny z innego kraju UE przez podatnika VAT. Bowiem do czynności wewnątrzwspólnotowego nabycia środka transportu znajduje zastosowanie art. 103 ust. 4 i 5 ustawy o VAT, co oznacza, że rolnik VAT-owiec ma obowiązek:
Zdaniem organu, te obowiązki ciążą również na rolniku, będącego podatnikiem VAT, który nabywa kombajn z innego kraju UE.
Niestety, nie jest to osamotnione stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej odnoszące się do nabycia przez rolnika VAT-owca kombajnu z innego kraju UE.
Analogicznie wypowiedział się w stosunku do nabycia kombajnu z Niemiec w interpretacjach indywidualnych z dnia 9.08.2023 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.310.2023.1.RM oraz z dnia 31.122020 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.488.2020.1.PG.
Zalecamy więc czujność! Ale nie dajmy się zwariować! A Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zapraszamy na pole, by zobaczył, po co kombajnowi zbiornik do ziarna.
Anna Kwiecień, Kraftax
Podstawa prawna: Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361). Stan prawny na 17.06.2024 r.
Artykuł nie stanowi porady prawnej – swój przypadek skonsultuj ze specjalistą.