Obowiązki rolnika-pracodawcy związane z zatrudnieniem pracowników sezonowych w gospodarstwie
Zatrudnienie pracowników sezonowych w gospodarstwie rolnym wiąże się z określonymi obowiązkami podatkowymi. Dotyczą one zarówno rolnika – jako pracodawcy, jak i pracowników. Obowiązki te wynikają z przepisów prawa pracy, ubezpieczeń społecznych oraz prawa podatkowego, pisze Natalia Zawiło, Kraftax.
Zatrudnienie pracowników sezonowych w gospodarstwie rolnym wiąże się z określonymi obowiązkami podatkowymi. Dotyczą one zarówno rolnika jako pracodawcy, jak i pracowników. Obowiązki te wynikają z przepisów: prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, prawa podatkowego, zależą też od formy zatrudnienia. Pracownik sezonowy to osoba zatrudniona na określony czas w celu wykonania prac, które są związane z sezonowością działalności rolniczej. To np. zbiór plonów, pielęgnacja roślin czy prace przy zwierzętach.
Pracownicy sezonowi mogą być zatrudniani na podstawie umowy o pracę bądź umowy zlecenia. Każda z tych form zatrudnienia wywołuje inne skutki dla pracodawcy.
Umowa o pracę
Umowa o pracę jest to czynność prawna, która polega na złożeniu przez pracownika i pracodawcę zgodnych oświadczeń woli, które potwierdzają zobowiązanie pracownika do wykonywania określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. Natomiast pracodawca przez umowę o pracę zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.
Pracownicy, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę podlegają pod regulacje Kodeksu pracy. Zatrudnienie pracownika sezonowego na podstawie umowy o pracę wiąże się z koniecznością pokrycia kosztów, które są zarówno „finansowane” przez pracodawcę, jak i pracownika, są to: składki społeczne finansowane przez pracownika, tj. ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, zdrowotne; składki pokrywane przez pracodawcę, tj. składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, FP i FGŚP; zaliczka na podatek dochodowy (koszt pracownika) – obliczana według skali podatkowej, tj. 12% lub 32%.
Umowa zlecenie
Umowa zlecenie bazuje na zapisach znajdujących się w Kodeksie cywilnym, a umowa o pracę jest konstytuowana przez Kodeks pracy.
To jest więc jeden z argumentów, stojącym za jej wyborem. Podobnie jak oskładkowanie ZUS. Z punktu widzenia pracodawcy nie każda umowa zlecenie będzie „kosztowała” tyle samo.
Koszt zlecenia zależy bowiem od tego, z kim jest ona zawarta oraz czy dany zleceniobiorca posiada odpowiedni wiek lub inne przywileje mające wpływ na składki ZUS, a co za tym idzie – na koszt całkowity.
Poniżej przedstawiamy kilka najczęściej pojawiających się opcji.
#1. Umowa zlecenia jako jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych
Osoby, których jedynym tytułem do ubezpieczenia jest umowa zlecenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu.
Ubezpieczenie chorobowe jest składką dobrowolną. Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia podlegają obowiązkowo wskazanym wcześniej ubezpieczeniom od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
Koszt zatrudnienia dla pracodawcy w tym przypadku będzie w zasadzie taki sam jak przy zatrudnieniu na umowie o pracę. To wynagrodzenie brutto + składki finansowane przez zleceniodawcę (ubezpieczenie społeczne, FP oraz FGŚP).
#2. Więcej niż jedna umowa zlecenie
W przypadku, gdy zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie z kilku umów zleceń zawartych z różnymi zleceniodawcami, obowiązek opłacania składek społecznych zależy od sumy wynagrodzenia z tych umów. Składki społeczne są obowiązkowe od wszystkich umów do momentu, gdy całkowity przychód z tych umów w danym miesiącu nie przekroczy kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Po przekroczeniu tej kwoty, z każdej kolejnej umowy zlecenie będzie potrącana jedynie składka zdrowotna. Łączną podstawę wymiaru składek społecznych określa się według kolejności zawierania umów. Składka zdrowotna jest obowiązkowa z każdej umowy zlecenia, niezależnie od wysokości wynagrodzenia.
W 2024 roku od stycznia minimalne wynagrodzenie wynosi 4242 zł brutto oraz od lipca 4300 zł brutto. Po przekroczeniu tej kwoty z umów zleceń będzie odprowadzana tylko składka zdrowotna.
W takim przypadku całkowitym kosztem dla zleceniodawcy jest wynagrodzenie brutto, ponieważ składka zdrowotna jest finansowana przez zleceniobiorcę.
#3. Umowa o pracę i umowa zlecenie
Jeśli umowa zlecenie została zawarta z własnym pracodawcą, to zleceniobiorca podlega wszystkim ubezpieczeniom na takich samych zasadach jak w przypadku umowy o pracę. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest suma przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia.
Pracodawca, który zawarł umowę zlecenie z własnym pracownikiem, nie musi ponownie zgłaszać go do ubezpieczeń. Przychód z umowy zlecenia należy uwzględnić razem z przychodem ze stosunku pracy.
Kosztem dla pracodawcy jest łączne wynagrodzenie brutto oraz składki ZUS finansowane przez zleceniodawcę (ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).
#4. Umowa zlecenie z uczniem lub studentem
Uczniowie lub studenci do ukończenia 26. roku życia nie są objęci ubezpieczeniami społecznymi z tytułu umowy zlecenie. Zleceniodawcy są zwolnieni z opłacania za tę grupę zleceniobiorców składek ZUS oraz podatku.
Kosztem całkowitym w tym przypadku będzie wyłącznie wynagrodzenie brutto. Zaznaczamy, że zarówno w odniesieniu do umowy o prace jak i do umowy zlecenia pracownicy, którzy nie ukończyli 26 lat nie są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego.
Czy coś grozi za przekroczenie 300 ha? Gospodarstwo rodzinne cz. 1
Zgłoszenie do ZUS
Każdego pracownika sezonowego, bez względu na formę umowy, należy zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Pracodawca ma obowiązek dokonać zgłoszenia na formularzu ZUS ZUA (dla umów o pracę) lub ZUS ZZA (dla umów zlecenia).
Zgłoszenie do urzędu skarbowego
Pracodawca musi również zgłosić zatrudnienie pracownika sezonowego do urzędu skarbowego, aby móc prawidłowo odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy. Jest to szczególnie ważne w przypadku obcokrajowców, którzy mogą być objęci różnymi przepisami podatkowymi w zależności od umów międzynarodowych. Obowiązki wynikające z zatrudniania cudzoziemców Jeżeli pracownikami sezonowymi są cudzoziemcy, pracodawca ma dodatkowe obowiązki.
To: uzyskanie zezwolenia na pracę sezonową (dotyczy obywateli spoza UE), zgłoszenie zatrudnienia w urzędzie pracy. Cudzoziemcy podlegają tym samym obowiązkom podatkowym i ubezpieczeniowym co obywatele Polski, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych umów podatkowych.
Artykuł nie stanowi porady prawnej – swój przypadek skonsultuj ze specjalistą.
