W historii rolnictwa można wyznaczyć tzw. kamienie milowe, które przenosiły tę gałąź gospodarki na wyższy poziom. Do przełomu XVIII i XIX wieku i rewolucji przemysłowej z maszynami parowymi trwało tzw. rolnictwo 1.0.
Wyznacznikiem rolnictwa 2.0 zwanego zieloną rewolucją było pojawienie się w połowie XX w. tanich i łatwo dostępnych nawozów mineralnych i pestycydów.
Lata 90- te XX w. zapoczątkowały kolejną erę. Rolnictwo 3.0 oznaczało stopniowe wdrażanie precyzyjnej praktyki rolniczej, automatyki.
Rolnictwa 4.0 to maszyny autonomiczne. Co przyniesie generacja 5.0?
Jak czytamy w raporcie „Rolnictwo 4.0. Identyfikacja trendów technologicznych” z 2023 r. przygotowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju generacja 4.0 rolnictwa to: cyfryzacja; automatyzacja; robotyka; wdrażanie sztucznej inteligencji (SI) w rolnictwie.
Rolnictwo rozwija się dzięki postępowi technologicznemu. Musi sprostać coraz większym wymaganiom, jakimi są m.in. ciągle wzrastająca potrzeba produkcji większej ilości żywności oraz poprawa jej jakości.
Technologie, na których bazuje rewolucja rolnictwa 4.0 to chociażby:
Azymut – w jaką stronę zmierza rolnictwo 4.0 – wyznaczają strategiczne dokumenty międzynarodowe, głównie wynikające z naszego członkostwa w Unii Europejskiej:
Noc ciągników Claas: Xerion 12 i aksamitna łapa niedźwiedzia
Uchwała „Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030” z 15.10.2019 r. Raport wydziela 3 grupy megatrendów w rolnictwie:
Za sztandarowe przykłady wdrażanych innowacji „Rolnictwa 4.0” można uznać:
Rewolucja w rolnictwie to nie tylko wyzwania związane z wdrażaniem nowych technologii, lecz również te powiązane ze zmianami klimatycznymi, utrzymaniem bezpieczeństwa żywnościowego dla mieszkańców całego kraju oraz umiejętnością elastycznego dostosowania się do wymagań dynamicznego rynku.
Najważniejszą częścią procesu jest modernizacja samego sektora rolniczego, stopniowe wdrażanie cyfryzacji i innowacji oraz zachęcanie samych rolników do pracy z nowymi narzędziami. Pomimo różnych wątpliwości, czasem barier różnego rodzaju stopniowe wdrażanie najnowszych rozwiązań ma przynieść wymierne korzyści:
Szczególnie problematyczne jest produkowanie żywności coraz wyższej jakości przy jednoczesnym zachowaniu proporcji jej ceny do przychodów per capita.
Problemem jest też fakt, że przechodzenie na system smart farming jest adresowane głównie do większych gospodarstw.
Niezależnie jednak od poziomu dochodów obecne, dynamicznie zmieniające się czasy doprowadzają do jednego wniosku. Niemożliwe jest być rolnikiem pracującym według jednego schematu przez całe życie.
Świat wymusza bycie otwartym na nowe rozwiązania i sprzyja tym, którzy nie chcą pozostawać „w tyle”. W tym punkcie czasowym można umiejscowić rolnictwo 4.0, jednak już zaczyna się mówić o kolejnej rewolucji.
Czym będzie rolnictwo 5.0? Jedno jest pewne. Ta nowa era nie będzie należała już tylko do człowieka. Spora część decyzyjności, także w sektorze rolnym zostanie przerzucona na cyfrowe systemy algorytmów.
Nadchodzi nowa epoka, która wprowadzi rolnictwo na zupełnie inny poziom. Proces decyzyjny nowoczesnego rolnika będzie wspierany przez zaawansowane technologie. Dzięki temu możliwe będzie pogodzenie zwiększenia wydajności i zrównoważonego rozwoju oraz lepsze dostosowanie dostępnych narzędzi do potrzeb indywidualnych gospodarstwa.
Rolnictwo 5.0 oznacza włączenie robotyki, rozszerzonej rzeczywistości, technologii 6G i automatyki do codziennej praktyki. Era 5.0 wymaga skupienia się głównie w tych czterech obszarach: