Śląska Izba Rolnicza działa na mocy Ustawy o Izbach Rolniczych z dnia 14 grudnia 1995 r. Jest spadkobierczynią doświadczeń i osiągnięć byłych Izb Rolniczych: Bielskiej, Częstochowskiej i Katowickiej.

Kadencja izb rolniczych określona została przez Ustawodawcę i trwa cztery lata. Samorząd rolniczy województwa śląskiego reprezentowany jest przez 173 członków z 17 Rad Powiatowych Śląskiej Izby Rolniczej, natomiast Walne Zgromadzenie ŚIR liczy 33 członków.

Zarząd Izby:

• Prezes – Roman Włodarz,
• Wiceprezes – Piotr Kołodziejczyk,
• Członkowie Zarządu: Henryk Piątek, Janusz Wita, Krzysztof Wenglorz,
• Delegat do KRIR: Robert Nowak,
• Dyrektor Biura: Bożena Hankiewicz.

Działalność statutowa Śląskiej Izby Rolniczej realizowana jest w oparciu o zadania zapisane w Ustawie o Izbach Rolniczych oraz w Statucie Śląskiej Izby Rolniczej.

Najważniejsze inicjatywy podejmowane w ostatnim okresie:

• integracja członków rad powiatowych wokół działalności statutowej Izby,
• organizacja i realizacja zadania pn: „Wapnowanie gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych na terenie województwa śląskiego”,
• pomoc merytoryczna w zakresie szkód łowieckich – szkolenia dla rolników, przedstawicieli samorządu terytorialnego oraz członków kół łowieckich,
• udział w rozwiązywaniu lokalnych sporów pomiędzy rolnikami, a przedstawicielami kół łowieckich,
• opracowanie i wydawanie Poradnika dla Rolnika pn: „Szacowanie szkód łowieckich w uprawach rolnych”,
• opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz polityki rolnej –  współpraca z Krajową Radą Izb Rolniczych,
• Izba partnerem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w województwie śląskim – współpraca przy realizacji projektów np.: „Rolniczy handel detaliczny szansą dla małych gospodarstw rolnych”, „Marketing produktów rolnych, tradycyjnych, regionalnych w ramach sprzedaży bezpośredniej, dostaw bezpośrednich i rolniczego handlu detalicznego,
• cykliczna organizacja Forum Rolniczego Ziemi Cieszyńskiej,
• koordynacja oraz organizacja posiedzeń Porozumienia Izb Rolniczych Polski Południowo – Wschodniej,
• współpraca z Lokalnymi Grupami Działania,
• szkolenia dla rolników w zakresie stosowania środków ochrony roślin, przy użyciu sprzętu naziemnego,
• wieloletnia organizacja przedsięwzięć finansowanych z Funduszy Promocji Produktów Rolno – Spożywczych,
• coroczna organizacja Regionalnej Pielgrzymki Rolników do Sanktuarium Matki Bożej w Lubecku, w powiecie lublinieckim z okazji święta Patrona Rolników Św. Izydora Oracza.

Od momentu reaktywacji samorządu rolniczego Śląska Izba Rolnicza jest aktywnym podmiotem działającym na rzecz rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich województwa śląskiego.

Nie jest to łatwe zadanie, biorąc pod uwagę specyfikę i charakter województwa śląskiego, gdzie dominuje przemysł.

Działania Izby są jednak dostrzegane. Oto niektóre z wyróżnień:

• Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Województwa Śląskiego”,
• Złoty Kłos 2014 Zarządu Głównego Stowarzyszenia Naukowo – Technicznego Inżynierów i Techników Rolnictwa w Warszawie,
• Wyróżnienie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach za wieloletnią realizację zadania pn: „Wapnowanie gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych na terenie województwa śląskiego”.